Teoria kształcenia wielostronnego (Okoń)

Teoria kształcenia wielostronnego wyodrębnia trzy rodzaje aktywności:

·         Intelektualną – przyswajanie wiadomości; odkrywanie wiadomości,

·         Emocjonalną – uczenie się poprzez przeżywanie,

·         Praktyczną – uczenie się poprzez działanie.

Każdy z tych trzech rodzajów aktywności powinien uwzględniać dwie strony:

 - asymilacyjną – zaznajamianie się z odpowiednio wyselekcjonowaną wiedzą,

 - twórcza – twórczość własna dająca szansę wypróbowania i rozwinięcia własnych uzdolnień.

Uczenie się to trwająca przez całe życie odmiana działalności człowieka, w toku której pod wpływem poznania, doświadczenia i ćwiczenia powstają nowe formy zachowania i działania lub ulegają zmianom formy wcześniej nabyte.

Trzy odmiany uczenia się:

·         Uczenie poznawcze:

-          Uczenie spostrzeżeniowe – sprowadza się do powstania trwałych zmian
w spostrzeganiu danej rzeczy.

-          Uczenie jako warunkowanie sensoryczne – polega na kojarzeniu bodźców sensorycznych przez osobą uczącą się.

-          Uczenie jako nabywanie wiedzy – polega na tym, że jakaś sytuacja bodźcowa pobudza część ośrodkowego układu nerwowego powodując zmiany połączeń istniejących wewnątrz tego układu, czyli reakcję. Tę zmianę D. Hebb tłumaczy jako wiedzę.

Uczenie się poznawcze przyjmuje w szkole postać uczenia się poprzez przyswajanie.

·         Uczenie problemowe:

Problem:

 - w sensie subiektywnym – odczuwana przez podmiot trudność praktyczna lub teoretyczna, którą może on rozwiązać tylko za pomocą własnej aktywności badawczej.

 - w sensie obiektywnym – układ o niewystarczających danych, a zadaniem rozwiązującego problem jest te dane odkryć i uzupełnić.

Sytuacja problemowa: 

1.      Dostrzeżenie i sformułowanie problemu – konieczna jest wiedza i umiejętności a także wyobraźnia.

2.      Wytwarzanie pomysłów rozwiązania – wymaga dużej giętkości myślenia, rozwiniętej wyobraźni i dużej pomysłowości.

-          Myślenie konwergencyjne – polega na odkryciu istniejącego prawa lub prawidłowości, istnieje tylko jedno rozwiązanie, stopień swobody jest mały
(np. w matematyce, fizyce).

-          Myślenie dywergencyjne – duży stopień swobody, nieograniczona liczba możliwych rozwiązań (m.in. w literaturze, sztuce).

3.      Sprawdzenie pomysłów i ich weryfikacja.

·         Uczenie poprzez przeżywanie:

-          Wywoływanie przeżyć emocjonalnych u wychowanków.

-          Przeżywanie wartości staje się podstawą do wartościowania

-          Przeżycie jako stosunek człowieka do wartości moralnych, społecznych, politycznych, estetycznych, naukowych, religijnych a także przyrody i samego życia.

-          Efekty uczenia się poprzez przeżywanie:

Ø  Poznanie samego siebie.

Ø  Rozbudzenie uczuć wyższych (pozwalających przezwyciężyć własne postawy egoistyczne).

Ø  Wyrobienie umiejętności wartościowania.